Temiz bir nefes sosyal hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Nefes niteliği, bireylerin günlük yaşamını etkileyen son derece önemli bir faktördür.
Kişinin toplumdan uzaklaşmasına, daha az konuşmayı ve konuşurken ağzını kapamayı tercih etmesine, kaygılı ve hassas bir ruh haline sahip olmasına sebep olabilir.
Ağız kokusu problemi varlığında kişilerin ilk başvurdukları diş hekimleridir. Ağız kokusu probleminin çözülebilmesi için öncelikle sorunun neden kaynaklandığı araştırılmalıdır.
AĞIZ KOKUSUNUN NEDENLERİ NELERDİR?
• Yetersiz ağız hijyeni: Ağız kokusunun sık rastlanan nedenlerinin başında kötü ağız hijyeni gelir. Dişlerini düzenli ve doğru fırçalamayan, diş ipi kullanmayan bireylerde, ağızda kalan yiyecek parçacıkları bakteri birikmesine neden olur. Bu bakteriler, koku üreten gazlar üretmek için bu gıda parçacıklarını kullanır. Ayrıca biriken gıda partiküllerinin kendileri yavaşça ayrışarak ağız kokusuna neden olur.
• Diş problemleri : Diş çürüğü, diş apseleri, diş eti problemleri, kötü yapılmış dolgular, uyumsuz kaplamalar gibi çeşitli diş problemleri, bakterilerin büyümesi ve gelişmesi için uygun bir ortam oluşturur.
• Ağız kuruluğu : Tükürük , sindirime yardımcı olmasının yanında ağzı nemlendirir, gıda parçacıklarının dişlere tutunmasını önler ve ağzı temizlemeye yardımcı olur. Tükürük üretimi eksikliği olarak tanımlanan ağız kuruluğu, ağız kokusu problemini daha da kötüleştirebilir.
Tükürük bezi hastalıkları, ağızdan nefes alma (horlama gibi), bazı ilaçlar (aspirin, diüretikler, bazı ağrı kesiciler, antidepresanlar gibi) ve şeker hastalığı gibi bazı hastalıklar tükürük salgısını azaltarak ağız kuruluğuna sebep olur ve ağız kokusu problemini arttırabilir.
• Aşırı asidik oral pH : Yüksek asitli yiyecek ve içecek tüketimi bakteri üremesini ve diş çürümelerini destekler. Gazlı şekerli içecekler, kahve, çay, sirke, şurup, sos, sığır eti, domuz eti, paketlenmiş et, şeker açısından zengin işlenmiş gıdalar ve rafine beyaz un örnek verilebilir.
• Güçlü kokulu yiyecekler ve içecekler : Sarımsak ve soğan gibi yiyecekler , geçici olarak koku üretebilen kükürt bileşikleri içerir. Alkol ve kahve gibi güçlü kokulu içeceklerde de durum aynıdır.
• Sigara ve tütün çiğneme : Düzenli sigara kullanımı ve tütün çiğneme dişlerin lekelenmesine, diş çürümesine ve ağız kokusuna neden olabilir.
• Bazı tıbbi durumlar : Bazen, bireyin ağız sağlığı iyi olsa bile, solunum sistemi, karaciğer veya böbrek ile ilgili sorunlardan dolayı kişinin nefesi kötü kokabilir. Kronik bronşit, boğaz enfeksiyonu, mide problemleri, sinüs enfeksiyonu ve şeker hastalığı bunlara örnek verilebilir.
• Sağlıksız bağırsak – Sağlıklı bir bağırsak sağlıklı bir vücudu ifade eder. Bağırsak florasının iyi bakteriler ve kötü bakteriler arasındaki oranı bozulursa o zaman hazımsızlık, kabızlık ve vücut atıklarının birikmesi gibi sorunlar yaşanabilir. Böyle bir senaryo ağız kokusunun gelişmesi için ağız bakterilerinin büyümesine oldukça uygundur.
• Gebelik : Sabah bulantısı (kusma ve bulantı), susuzluk ve hormonal değişiklikler gibi gebeliğe bağlı semptomlar geçici ağız kokusuna neden olabilir.
AĞIZ KOKUSU NASIL GİDERİLİR?
1- Dişler ve dilin arka bölgesinin fırçalanması öğretilir. Dil temizliği olmadan ağız hijyeni eksiktir. Kötü nefese neden olan bakterilerin çoğu dilde bulunur. Bu nedenle, dişler her fırçalandığında, dil kaplamasından kurtulmak için bir dil kazıyıcı ya da diş fırçası kafasının arka tarafında dahili dil temizleyicili bir diş fırçası kullanılmalıdır.
2- Diş ipi kullanımı öğretilir. Diş fırçalama sonrası, ya da en azından akşam yemeğinden sonra diş ipi kullanılması önemlidir. Diş ipi; gıda parçacıklarının, diş fırçasının ulaşamayacağı alanlardan çıkarılmasını sağlar.
3- Alkolsüz, antiseptik gargaraların kullanımı, yemeklerden sonra şekersiz sakız çiğnenmesi önerilir. Ayrıca nane yaprağı, karanfil, tarçın gibi doğal antimikrobiyal bitkiler çiğnenebilir.
4- Bol su içilmesi önerilir. Bol bol su içmek ve ağzı nemli tutmak, tükürük üretimine yardımcı olarak ağız kuruluğu sorununu azaltır. Özellikle uyku halinde kuruyan ağızda oluşan kötü kokuyu gidermek için, sabah diş fırçalama sonrası, ağzın birkaç kez su ile durulanması ve üzerine birkaç bardak su içerek nemlendirilmesi önerilir.
5- Ağızdaki asidik ortamı dengeleyen yiyecekler tavsiye edilir. Elma, havuç, kereviz gibi meyve ve sebzeler hem lifli içerikleriyle dişleri temizler hem de ağız pH’ını dengeler.
6- Bağırsak sağlığının geliştirilmesi önerilir. Bağırsak sağlığını iyileştirmek için bireyin diyet ve yaşam tarzında uygun değişiklikler yapması gerekebilir.
✓ Şeker, rafine beyaz un, tuz, doymuş yağ bakımından zengin ve işlenmiş gıdaların tüketiminin sınırlanması,
✓ Kepekli tahıllar, kahverengi pirinç gibi diyet lifi bakımından zengin gıdaların tüketilmesi,
✓ Paketlenmiş / konserve meyve suları yerine, yeşil sebze ve meyvelerden yapılmış, taze meyve sularının tercih edilmesi,
✓ Gazlı ve şekerli içeceklerden kaçınılması.
✓ Yapay (beyaz) şeker açısından zengin yiyecek ve içecek tüketiminin sınırlanması,
✓ Probiyotikler (sağlıklı bakteriler) açısından zengin, fermente gıdaların tüketilmesi: yoğurt, ayran, kefir
✓ Klorlu su içmekten kaçınılması
✓ Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılması
✓ Düzenli fiziksel egzersizler yapılması bağırsak sağlığının iyileştirilmesi için önerilir.
✓ Diş taşı ve plak temizliği yapılır.
✓ Kanal tedavisi ve dolgular yapılır.
✓ Hareketli protezler çıkarılır. Diş Protezlerinin (takma dişlerin) her gün düzenli ve doğru bir şekilde temizlenmesi gerekir.
✓ Köprüler çıkarılıp gövde altları temizlenir.